De computerprogramma's die in dit artikel worden onderzocht dienen verschillende doeleinden, waarvan systematiseren, determineren en catalogiseren wellicht de belangrijkste zijn. Het systematisch zoeken, filteren en weergeven van gegevens van mineralen is een belangrijk hulpmiddel bij de studie van mineralen. Met behulp van computerprogramma's die systematiseren, kan snel en eenvoudig antwoord verkregen worden op vragen zoals: "Wat zijn de gele arsenalen met ijzer in de formule?" en "Wat zijn de orthorhombische groene silicaten?". Het vinden van het antwoord op deze vragen zonder compu-terassistentie is moeizaam en vraagt veel tijd en goed opzoekmateriaal. De systematiek maakt het mogelijk om via computerprogramma's mineralen te determineren. Na het opgeven van waargenomen eigenschappen van het te determineren mineraal geeft het determinatieprogramma een lijst van mogelijkheden, gebaseerd op het raadplegen van de systematiek van de binnen het programma opgenomen mineralen. Het aantal opgenomen mineralen verschilt per computerprogramma. Determinatie leidt tot slot tot catalogiseren. Als bekend is welke mineralen in een studieobject aanwezig zijn, kunnen we het object catalogiseren. Het stuk wordt bijvoorbeeld genummerd; er wordt vastgelegd op welke wijze het object verkregen is; de vindplaats wordt vastgelegd en mogelijkerwijs worden enige bijzondere eigenschappen van het object beschreven. De catalogusfuncties van computerprogramma's ondersteunen meestal ook ruil- en verkoopdoeleinden, oor het vastleggen van ruil- en verkoopgegevens bij de mineralen in de collectie en het genereren van ruil- en verkooplijsten. Dit artikel probeert een antwoord te geven op de vraag "Hoe krijg ik de beste computerhulp voor het systematiseren, determineren en catalogiseren van studieverzamelingen van mineralen voor het minste geld". In het artikel worden zes softwarepakketten onderzocht: drie zogenaamde freeware pakketten, Mineral Mastery (MM), MinDB en MinDat32, en drie commerciële programmapakketten: Geolib, Lithos en de Lapis databank **). Deze pakketten zijn gekozen op grond van hun prijs (het duurste pakket kost zo'n fl. 300,—), hun functionaliteit en hun ouderdom; alleen de meest recente pakketten zijn onderzocht. Tot slot wordt een totaaloverzicht gegeven van de besproken softwarepakketten. Om een indruk te krijgen van de functionaliteit worden er met ieder pakket twee experimenten uitgevoerd. Het eerste experiment is een toets voor de zoek/filter-faciliteit van het onderzochte pakket; het tweede experiment is een determinatie-experiment. Het eerste experiment bestaat uit het extraheren van informatie uit de totale verzameling van mineralengegevens. Het resultaat van het experiment moet een lijst opleveren van alle groene ijzerhoudende fosfaten met gebonden water in de structuurformule; het tweede experiment berust op het determineren van een studieobject, afkomstig uit Baud, Morbihan (F). Het betreft een handstuk van 3x7 cm, ongeveer 1cm dik, van een roestbruin, gelaagd, fijnkorrelig gesteente met veel glimmer, met daarin opvallende zwart/bruine kristallen met roodachtige kleurwaas, goed gekristalliseerd met kristallen groter dan 1cm lengte, met enigszins verweerd uiterlijk, ondoorzichtig (opaak), met hardheid tussen de 6 en 8 (getest), en op 't oog een orthorhombische kristalvorm. De kristallen hebben een goede splijtbaarheid in de lengterichting van het kristal, breuk niet duidelijk waargenomen. Het experiment moet een antwoord geven op de vraag welk mineraal er in het gesteente is waargenomen. Het bedoelde mineraal is stauroliet. Van ieder van de behandelde pakketten wordt een korte impressie gegeven van de mogelijkheden en de manier van werken. Vervolgens worden met ieder pakket de twee bovengenoemde experimenten uitgevoerd.

, , , , , , , , , ,
Gea

Copyright: GEA/auteur

Stichting Geologische Aktiviteiten

W.J. Toetenel. (1998). Systematiseren, determineren en catalogiseren: databases als hulp voor de mineraalverzamelaar. Gea, 31(1), 26–32.