De heikikker is een vrij kleine en fijngebouwde kikker met meestal een duidelijke, lichte, brede streep op de rug. Opvallend is de intense blauwkleuring die soms bij mannetjes tijdens de voortplantingstijd optreedt. Het is een laaglandsoort die voornamelijk wordt aangetroffen in hoog- en laagvenen, op heide, in beekdalen, in klei-op-veen- en komkleigebieden en soms ook in uiterwaarden. In al deze gebieden maakt de soort bij voorkeur gebruik van relatief voedselarme wateren, vaak ook met een lage pH. In klei- en veenweidegebieden wordt ook wel voortplanting geconstateerd in meer voedselrijke sloten.