Trilobieten-ogen

Gefossiliseerde ogen? vroeg mijn vriend, die bioloog is. "Dat bestaat niet. Hoe kan een oog nu fossiliseren?" Op het eerste gezicht lijkt het inderdaad onwaarschijnlijk, maar fossiele ogen zijn werkelijk bekend. Ze behoren allemaal toe aan Arthropoda (geleedpotigen). Deze hebben een exoskelet (uitwendig skelet) — waarvan de ogen deel uitmaken — dat hard en gemineraliseerd genoeg was om een redelijke kans tot fossilisatie te hebben. En van alle Arthropoda uit het geologische verleden zijn de trilobieten het interessantst en ook het best bewaard gebleven. Deze uitgestorven mariene invertebraten verschenen voor het eerst in het Onder-Cambrium 570 miljoen jaar geleden), en leefden tot aan het eind van het Perm. Ze vertegenwoordigen dus een tijdspanne van ongeveer 350 miljoen jaar in de geologische overlevering. Trilobieten komen vaak overvloedig voor, vertonen een grote verscheidenheid van vormen en zijn gewoonlijk goed geconserveerd. Hun anatomie is momenteel voor een groot deel bekend. Ook de structuur en de evolutie van hun ogen is nu begrijpelijk geworden. Dit laatste is bijzonder fascinerend, zowel voor biologen als geologen, want de ogen van trilobieten zijn van alle bekende visuele systemen de oudste (afb.1).