De systematiek van mineralen: IV Oxiden en Hydroxiden

In de tot dusverre behandelde mineraalgroepen I (Elementen), II (Sulfiden) en III (Halogeniden), respectievelijk in Gea 1987, nr. 2 en 4 en 1988, nr. 3, kwam het element zuurstof niet of slechts bij uitzondering voor. In alle volgende groepen speelt het juist een overheersende rol en vinden we zuurstof (oxygenium, symbool O) als belangrijkste bouwstof in de kristallen van de mineralen terug. Verbindt zuurstof zich met een ander element dan wordt een zogenaamd oxide gevormd of, als water op de een of andere manier meedoet, een hydroxide. De meeste oxiden en hydroxiden zijn betrekkelijk eenvoudig samengestelde verbindingen van een of meer metalen (of niet-metalen) met zuurstof. We vinden er vele mooie mineralen onder zoals Hematiet, Anataas, Cassiteriet (afb. 1), en Pyrolusiet. Ook de edelstenen Robijn, Saffier, Spinel en Chrysoberyl behoren tot de oxiden. Vele economisch belangrijke metaalertsen zijn mineralen in de vorm van oxiden: ijzer als Hematiet, Magnetiet of limoniet; mangaan als Pyrolusiet, Manganiet, Psilomelaan, Hausmanniet; chroom als Chromiet; tin als Cassiteriet; koper als Cupriet; uranium als Uraniniet; titanium als Rutiel of llmeniet.