Het vangen met geluid in de schemering

In voorgaande OHV afleveringen is reeds veel geschreven over het vangen met geluid gedurende de schemering. Na berichten van andere vinkenbanen dat men spektaculaire vangsten deed d.m.v. het vangen met geluid in de schemering besloten wij dit ook eens te proberen op onze vinkenbaan in Westenschouwen (Zeeland). Hier enkele van onze ervaringen. Na enkele provisorische pogingen schaften wij onszelf een stereo autoreverse recorder aan en monteerden er een tijdklokje in. We namen cassettebandjes op met op ieder spoor van de band de zang van een andere vogelsoort b.v. linker kanaal roodborst, rechter kanaal zwartkop. Eindeloze bandjes moeten worden afgeraden omdat deze zoveel omwentelingen maken dat de hoge tonen, waar het net om gaat, snel slecht worden. Ook maken we gebruik van tweeters (hoge tonenluidsprekers) voor een optimale weergave van de hoge tonen. Door nu stereo af te spelen over twee speakers die enkele meters uit elkaar staan opgesteld hoort men twee soorten tegelijkertijd. Het gebruik van de schemerband lieten we afhangen van het weer. Wanneer harde wind en of regen verwacht werd schakelden we de band niet in. Bij goed weer startte de band ± twee uur voor zonsopgang en stopte met zonsopgang. De vangstresultaten leverden niet op wat we verwacht hadden maar dat veranderde toen de mistnetopstelling gewijzigd werd, nl. totaal 50 meter lengte in hoefijzeropstelling met daarin de speakers. Inmiddels was het half oktober geworden en werd de roodborst/zwartkop band vervangen door de merel/zanglijster band. En wel met zeer bevredigende resultaten. Twintig merels en zanglijsters op een dag waren geen uitzondering. Gesterkt door het verhaal van Jan Wouters OHV 52 werd de band ook in de avondschemering aangezet. Vanaf zonsondergang tot een half uur daarna. Ook dit werkte, zij het met minder spectaculaire resultaten dan s’ochtends. Vanzelfsprekend moest het weer ook meewerken. De door ons gebruikte kombinaties van soorten op één band zijn: spotvogel/nachtegaal, grasmus/fitis, bonte vliegenvanger/braamsluiper, gekraagde roodstaart/tuinfluiter, zwartkop/roodborst, zanglijster/merel, braamsluiper/grasmus, tuinfluiter/nachtegaal. Deze selectie is voor ons nog een voorlopige kombinatie, gebaseerd op de verwachting dat bedoelde gekombineerde soorten tegelijk doortrekken. De tijd moet nog leren of de bovengenoemde kombinaties juist zijn voor de ringvangst onder onze omstandigheden. Wellicht zal blijken dat sommige soorten juist niet, dan juist wel gevoelig zijn voor zang in het nachtelijk duister. Ook blijkt dat er in de zang van veel vogels nogal wat dialecten bestaan. Zo reageren de late graspiepers zeer slecht op de band in vergelijking met de vroegkomers. Het zijn wellicht vogels uit het verre noord-oosten van Europa en ze hebben waarschijnlijk een ander dialect dan hun west-europese soortgenoten. Zo zal het ongetwijfeld bij meer soorten zijn. Daarom zullen wij proberen het komend seizoen ook met diverse dialecten te experimenteren om zodoende hier meer inzicht in te krijgen. Ook wij zijn uiteraard benieuwd naar de ervaringen van collegaringers in deze materie. Het spreekt voor zich dat de veiligheid van de vogels bij ons voorop staat en wanneer mocht blijken dat de vogels schade ondervinden door deze methode van vangen zullen wij hiermee zeker stoppen.