Vlak ten zuiden van de stad Groningen ligt de buurtschap Essen. Hier zijn in het voorjaar nog veel baltsende Grutto’s te horen, in tegenstelling tot andere weilandgebieden. Wat is de sleutel tot dit succes? In de nabije toekomst pakken zich echter ook hier donkere wolken samen. Wie met de trein naar Groningen rijdt, passeert net voordat de onvermijdelijke bedrijventerreinen beginnen, een besloten weilandgebied aan de voet van de Hondsrug. Midden in de weilanden staat een poldermolentje, wat wijst op natte omstandigheden. Het gebied beslaat in zijn geheel zo’n 20 ha. Aan de oostkant wordt het begrensd door de spoorlijn naar Assen, aan de westgrens zijn tuinen van villa’s langs een weg naar Groningen. Ten noorden en zuiden van het gebied is de situatie iets opener en daar wordt het landschap bepaald door (voormalige) boerderijen en elzensingels (zie Kaart 1). Het gebied wordt aangeduid met de naam Esserpolder-West, gemakshalve hier verder ‘Esserpolder’ genoemd. De ondergrond wordt gevormd door een overgang van keileem aan de westkant (richting Hondsrug) naar een ingewikkelde afwisseling van klei en veen naar de oostkant (richting voormalige stroomdal van de Hunze).