Hoe staat het met de ecologie van De Leijen? De Leijen staat van vroeger bekend als één van de mooiste veenplassen in Fryslan. Tot halverwege de vorige eeuw kende het meer een soortenrijke water- en oevervegetatie en een rijke vogelstand. Vervolgens is het meer sterk geëutrofieerd geraakt, waardoor de soortenrijkdom is afgenomen, onderwaterplanten zijn verdwenen en algen bloei het water zomers groen kleurt. De functie ‘water voor natuur’ in het provinciale Waterhuishoudingsplan leidde in 1997 tot het ‘Specifieke ecologische beheersprogramma De Leijen’ (Grontmij 1997). Tot uitvoering van herstelmaatregelen kwam het toen echter niet. Pas in 2003 is het project ‘Herstel- en Inrichtingsmaatregelen in en om De Leijen’ gestart om de water- en natuurkwaliteit te verbeteren. In dit door de Europese Unie gesubsidieerde NOLIMP-project (zie kader) werken de provincie Fryslan en het Wetterskip Fryslân samen met onder andere Staatsbosbeheer, de gemeenten Smallingerland en Tytsjerksteradiel, LTO-Noord en de Marrekrite. Er wordt een groot aantal maatregelen uitgevoerd, gericht op vermindering van de belasting met voedingsstoffen, op biotoopverbetering en op (direct) herstel van een gezond en helder watersysteem. Parallel hieraan vindt waterkwaliteitsmonitoring plaats om de effecten van de genomen maatregelen te kunnen volgen.