De wederopwekking van het hypnotisme

Het zal den meesten lezers van het Album der Natuur bekend zijn , dat nu bijna eene eeuw geleden F. A. MESMER, in 1734 geboren te Weiler bij Constanz en te Weenen in 1766 tot med. dr. gepromoveerd, na in Duitschland weinig of geen opgang gemaakt te hebben, te Parijs met beter gevolg optrad als de ontdekker van eene tot dusver onbekende natuurkracht, die bij met den naam van Dierlijk Magnetisme bestempelde ¹. Het is ook bekend genoeg dat van lieverlede dat zoogenaamd dierlijk magnetisme niet alleen in Frankrijk, maar in de geheele beschaafde wereld, ook in ons land, tal van aanhangers telde, en ook, dat die veronderstelde natuurkracht veelal ter genezing van onderscheiden ziekten werd aangewend; — voorts, dat de oorspronkelijke aanwending er van, waarbij bet middel op de lijders zelve werd toegepast, veelzins en later steeds vervangen werd door aanwending op een tusschenpersoon, een medium, gewoonlijk somnambule, slaapster genoemd, die daardoor de gaaf zou verkrijgen om den aard der ziekte te onderkennen en de rechte geneesmiddelen voor deze te ontdekken. En dat op den duur verreweg de meeste, zoo niet alle wetenschappelijk gevormden, en stellig alle wetenschappelijke lichamen van eenige beteekenis, op grond van —helaas niet altijd even onpartijdige — onderzoekingen het dierlijk magnetisme als een onding, en de zonderlinge verschijnselen, die men beweerde dat zich daarbij opdeden, als zinsbedrog en bedriegelijke goochelarij ten toon stelden, is mede genoegzaam bekend. Het gevolg was dat de geheele zaak spoedig uitsluitend in de handen van kwakzalvers geraakte en daarin bleef.