De hoogst interessante onderzoekingen van den laatsten tijd omtrent immuniteit en de groote belangstelling, die de jongste resultaten der z. g. serumtherapie, (het immuniseeren van dieren en menschen door inspuiting van serum) opwekken, hebben mij er toe gebracht bet een en ander mede te deelen omtrent dit onderwerp. Ik doe dit vooral ook daarom, omdat er zooveel overdreven verwachtingen worden gekoesterd van deze therapeutische methode bij de bestrijding der zoozeer gevreesde diphtherie. Ik zeg met opzet overdreven verwachtingen, omdat, voornamelijk onder leeken, de voorstelling bestaat alsof het middel gevonden zoude zijn, dat de ziekte in alle gevallen met succes zal bestrijden en derhalve de vrees voor diptherie veel van hare verschrikking heeft verloren. Onder zulke omstandigheden vind ik het nuttig, ja noodig, er op te wijzen, dat wij dergelijk vast vertrouwen niet mogen stellen in het serum in alle gevallen van diphtherie. Ik hoop u duidelijk te maken hoe men gekomen is tot deze wijze van behandeling en wat wij, steunende op onze tegenwoordige kennis van de werking der micro-organismen op ons lichaam, mogen verwachten van het opwekken van immuniteit en de genezing van ziekten langs dezen weg. Ik hoop u duidelijk te maken dat er reden kan bestaan voor tweestrijd in het gemoed van den geneesheer , die, geroepen bij een patientje lijdende aan diphtherie, niet terstond weet of hij het serum zal aanwenden of niet.