Ammonieten, een zee van verscheidenheid

Zou er een fossiel zijn dat vaker als symbool voor uitgestorven dieren is opgetreden dan de ammoniet? Zeg: "FOSSIEL", en hoevelen hebben dan niet in de eerste plaats een ammoniet in hun gedachten? Natuurlijk volgen onmiddellijk daarna de trilobieten, belemnieten, zee-egels, haaietanden, maar ammonieten zijn zelfs bij leken bekend en bemind. Wat hebben zij, dat andere uitgestorvenen niet hebben, waarom hebben zij een streepje voor? Misschien ligt het aan hun fraaie spiraalvorm; aan hun betrekkelijke algemeenheid van voorkomen, als eenmaal een vindplaats is opgespoord; aan het - weer betrekkelijke - gemak waarmee ze te verzamelen zijn; aan hun gevarieerde ornamentatie; aan hun grote soortenrijkdom, waardoor elk lagenpakket van een bepaalde ouderdom, mits in zee afgezet, zijn eigen gezelschap heeft. Misschien ligt het aan de raadselachtigheid die hen omringt. Want hoe weinig weet men eigenlijk van ammonieten, behalve waar het hun schaal betreft. Van hun levenswijze is nagenoeg niets bekend. Dit "nagenoeg niets" geeft nu juist een kick om met slim detective-werk toch het nodige aan de weet te komen. Dat veel echter giswerk blijft, en dat sommige theorieën diametraal tegenover elkaar staan, is dan ook onvermijdelijk. We zullen eens bekijken wat het speurwerk zo al heeft opgeleverd. Hiervoor zullen we dieper op de vorm en het voorkomen van ammonieten ingaan dan tot nog toe in Gea is gebeurd. Sinds het verschijnen, in 1957, van het ammonietendeel van de onvolprezen serie "Treatise on Invertebrate Paleontology" heeft de wetenschap niet stil gestaan. De "wetenschap" is in dit geval een kleine groep specialisten, zeg 100, die als eenling of in samenwerking hun nieuwe visie uitdragen. De literatuurlijst geeft maar een beperkt overzicht van het werk dat is gedaan. Het wachten is op het verschijnen van de nieuwe druk van de "Treatise", waarin de moderne inzichten zijn verwerkt en die hèt grote standaardwerk belooft te worden. Zolang deze er nog niet is, kan niemand die iets met ammonieten doet zonder de oude versie. Ook deze Gea zou zonder "Part L" niet hebben bestaan.