Beoefening der wetenschap om haarzelve, afgescheiden van het mogelijke nut, dat zij kan afwerpen, is terecht steeds de leuze van de uitnemendste vertegenwoordigers der wetenschap geweest. De mannen der praktijk zullen wel doen deze leuze te eerbiedigen; want met tal van voorbeelden is aan te toonen, dat de zuiver wetenschappelijke onderzoekingen in ruime mate aan de bedrijvige maatschappij ten goede komen. Sommige wetenschappelijke onderzoekingen staan echter meer in onmiddellijk verband met de nijverheid, en onder deze nemen die van PASTEUR een eerste plaats in. Deze hebben alle een zelfde onderwerp: de wijze van ontstaan en de voortplanting van gisting wekkende lagere organismen. Dit is de levenstaak, die PASTEUR zich heeft gesteld. Dat PASTEUR’s arbeid voor een goed deel over het gebied der nijverheid zich uitstrekte, bewijzen reeds de titels van sommige zijner werken, als zijn Études sur le vin, Études sur le vinaigre, Études sur la maladie des vers à soie. PASTEUR was het, die, na de lagere organismen aangewezen te hebben als oorzaak van wijnbederf, het middel tot genezing aan de hand deed, hetwelk eenvoudig bestond in het verwarmen van den wijn, welk middel thans in het Zuiden van Frankrijk met uitnemend gevolg wordt toegepast. PASTEUR was het, die aantoonde, dat de azijn door gisting onder den invloed van de mycoderma aceti tot stand komt, en die eveneens de oorzaak van het bederf van den azijn en de middelen tot voorkoming aanwees. PASTEUR heeft ook, door de ziekte der zijderupsen te bestudeeren en het middel daartegen te ontdekken, de zijde-industrie in Frankrijk van een schijnbaar wissen ondergang gered. In 1876 verscheen weder een lijvig werk van PASTEUR, waarin hij de vruchten van zijn arbeid sinds 1870 heeft weggelegd. ¹ Het onderzoek van het bier was het doel van dien arbeid; maar langzamerhand kreeg dit doel grooteren omvang, zoodat het ten slotte op een volslagen gistings-theorie uitliep. Ik meen den lezers van het Album der Natuur geen ondienst te bewijzen, door omtrent dezen arbeid van PASTEUR, die nog niet in het Album besproken werd, een en ander mee te deelen.