Vulkanische sedimenten bij Cabo de Gata (Spanje)

Zodra de zomermaanden naderen, wordt het altijd opvallend rustig op de geologische faculteit van de VU. Het veldwerkseizoen is dan namelijk begonnen, wat betekent dat de meeste aardwetenschappers naar landen als Spanje, Frankrijk, Zuid-Afrika of Hawaï 'vluchten'. Ik mocht dit jaar mee op veldexcursie naar Sorbas, Zuid-Spanje. Twee weken lang hebben wij hier onderwijs gekregen over de tektonische setting van verschillende bekkens en Sierra's langs de kust. Een van de laatste onderwerpen was het vulkanisme rond Cabo de Gata. Samen met mijn medestudenten en een aantal docenten maakte ik tijdens de excursie in Zuidoost-Spanje een leerzame wandeltocht langs verschillende, kenmerkende vulkanische fenomenen. De eerste stop bevindt zich in een dal, waar we uitvloeiingsverschijnselen uitgelegd krijgen. Vlak na een vulkaanuitbarsting kan tefra (pyroklastisch materiaal dat uit de vulkaan ‘gespuwd’ wordt) op twee manieren worden afgezet: in de vorm van ash flows en ash falls. Ash flows zijn snel stromende suspensies van pyroklastisch materiaal, dat van een helling af stroomt. Dit kan in combinatie met lucht, maar ook in water. In beide gevallen vormen ze een verwoestende, krachtige stroom met zeer hoge turbulentie. Ash fall-afzettingen daarentegen, worden gevormd door het 'uitregenen' van fijner pyroklastisch materiaal. De korrelgrootte van deze afzettingen zal afnemen naarmate de afstand tot de eruptie groter wordt en het totale sedimentpakket zal als een deken van uniforme dikte over een groot gebied neerstrijken.