Harmonia axyridis (Coleoptera: Coccinellidae): 13 jaar gevolgd met lichtvangsten in De Kaaistoep, Noord-Brabant

Het Aziatisch lieveheersbeestje, Harmonia axyridis, is een invasieve exoot die in 2002 voor het eerst in Nederland is waargenomen en snel tot de algemeenste kevers van Nederland is gaan behoren. In dit artikel wordt ingegaan op de aantalsontwikkeling, het formaat, de fenologie, de kleurvormen, de natuurlijke vijanden en de invloed van het weer op de activiteit van deze soort. Dit gebeurt op basis van gegevens die sinds 1997 in het Noord-Brabantse natuurgebied De Kaaistoep zijn verzameld. Sinds dat jaar zijn op steeds dezelfde locatie lieveheersbeestjes die ’s nachts op een verlicht laken afkwamen verzameld en onderzocht. Daaronder bevonden zich in de periode 2003-2015 bijna achtduizend Aziatische lieveheersbeestjes, rond de 70% van het totaal aantal op licht gevangen lieveheersbeestjes. Bijna 72% van de gevangen H. axyridisexemplaren is man en de verdeling over de fenotypen (forma) is als volgt: 81% f. succinea, 15% f. spectabilis en 4% f. conspicua. Dit is in de loop van de jaren niet veranderd. Het percentage mannen en de verdeling over de fenotypen komen overeen met die elders in Europa en in NoordoostChina. De periode waarin er eitjes in het abdomen aanwezig zijn en dieren met niet-uitgeharde elytra worden verzameld suggereert dat er twee of drie generaties per jaar zijn. De ’s nachts op licht verzamelde H. axyridisexemplaren zijn niet geïnfecteerd met mijten, nematoden of vliegen, maar wel werd tweemaal een larve van een parasitaire schildwesp aangetroffen. Infectie met Hesperomyces virescens, een obligaat-parasitaire ascomyceet (Laboulbeniales), werd voor het eerst vastgesteld in 2008 en nam sindsdien toe. De verdeling van H. virescens over het lichaam is geslachtsafhankelijk: mannetjes hebben er meer ventraal. Dit suggereert dat copulatie een rol speelt bij de overdracht van de infectie.