A two-year survey of Trichoptera caught on light in the Kaaistoep (The Netherlands)

Een tweejarig onderzoek naar kokerjuffers (Trichoptera), gevangen op licht in De Kaaistoep (Noord-Brabant). De Kaaistoep is een natuurreservaat ten zuid-westen van Tilburg, waar al jaren insecten op licht worden gevangen. Dit gebeurt op een vaste plaats met een groot scherm, waarop vier sterke lampen zijn opgesteld. In de jaren 2005 en 2006 zijn kokerjuffers (Trichoptera) verzameld en gedetermineerd op in totaal 155 avonden. Het is voor het eerst dat in Nederland een zo grootschalige bemonstering van volwassen kokerjuffers heeft plaatsgevonden. In totaal zijn meer dan 16.000 exemplaren gevangen, verdeeld over 52 soorten. De resultaten zijn in diverse opzichten verrassend. Er werden soorten gevangen, die als zeldzaam worden beschouwd en bijvoorbeeld alleen voorkomen in grote rivieren. Enkele soorten, die in relatief grote aantallen zijn gevangen, zijn tot op heden niet als larve in Nederland gevonden. Bemonstering van wateren in de omgeving van De Kaaistoep leverde slechts 12 soorten als larve op, die alle, op één na, ook op het scherm zijn gevangen. De meeste soorten komen derhalve van (zeer) grote afstand aangevlogen. Opmerkelijk is dat de talrijkste soort (Agraylea sexmaculata) in buitenlandse literatuur vermeld wordt als zelden op licht vliegend. De best vertegenwoordigde familie is die van de Leptoceridae met 16 soorten. De familie Limnephilidae, met zeer goede vliegers die elders dikwijls in grote aantallen op licht afkomen, was naar verhouding ondervertegenwoordigd. Vliegdiagrammen bleken voor diverse soorten nogal te verschillen tussen beide jaren. Dit is ongetwijfeld een gevolg van het temperatuurverloop, dat in beide jaren grote verschillen vertoonde. Warme ‘topdagen’ verstoren het beeld van een verwachte Gauss-curve. Ondanks de grote aantallen, blijkt interpretatie van de resultaten daarom moeilijk.