IJstijdrelicten in Ems- en Münsterland

De Kwartairgeologische opbouw, de geomorfologie en het landschap van het stroomgebied van de Ems zijn in velerlei opzicht goed te vergelijken met het aansluitende gebied in Nederland. Het bovenstroomse gedeelte van de Ems ligt in het Münsterland (Nordrhein-Westfalen), een gebied met een complexe geologie in de ondergrond, een zwak golvend reliëf en een landschappelijke ontwikkeling, die sterk doet denken aan Oost-Nederland. Het middenstroomse gedeelte van de Ems ten noorden van Rheine, het eigenlijke Emsland (Niedersachsen), vormt een voortzetting van het Midden- en Oost-Nederlandse stuwwallandschap en het Drentse keileemplateau, terwijl het bovenstroomse gedeelte, vanaf de omgeving van Papenburg, een voortzetting is van het Fries-Groningse zeekleilandschap.