De droom van onderwijzer J.B. Bernink in Denekamp: Beleving en verwondering in Twente

In Overijssel, in Denekamp in het oosten van Twente en te midden van de stuwwallen, vind je het eerste en oudste nog bestaande regionaal natuurhistorische museum van Nederland (Afb. 1). Natura Docet werd in 1911 gesticht door “Meester” Bernink. Onderwijzer Bernard (J.B.) Bernink (1878-1954) was, daarbij beïnvloed door zijn moeder, al op jonge leeftijd gefascineerd door de flora in de omgeving van Denekamp. Hij verzamelde planten die hij determineerde, droogde en in een herbarium ordende. In 1897 werd hij onderwijzer in Denekamp. Door een abonnement op De Levende Natuur kwam Bernink in 1898 in contact met Eli Heimans en Jacobus Pieter Thijsse. Deze twee Amsterdamse onderwijzers en amateurbiologen brachten in die tijd een beweging op gang die de ontwikkeling van de natuurstudie in Nederland sterk heeft beïnvloed. Door de enthousiaste verhalen van Bernink over de bijzondere fl ora in Noordoost Twente in het voornoemde tijdschrift, kwam Heimans in de zomer van 1899 naar Denekamp. Aangemoedigd door Heimans en Thijsse ging Bernink naast de flora van het gebied ook insecten en de vogelwereld bestuderen. Door zijn artikelen, niet alleen in tijdschriften maar ook in dagbladen, wist hij de aandacht te trekken van natuurliefhebbers in het land. Zelfs van hoogleraren, onder wie de beroemde botanicus en geneticus prof. dr. Hugo de Vries uit Amsterdam.