Zeilen naar fossielen

Een wonderlijk stukje Europa! Volwaardige delen van Portugal en Spanje zijn het: Madeira en de Canarische eilanden. Toch zijn het vulkaanmassieven die oprijzen van de Atlantische zeebodem voor de kust van Afrikaans Marokko. Zo vreemd is het niet dat de Teide op Tenerife te boek staat als de hoogste bergtop van Spanje. Want de levende natuur van beide eilandgroepen toont verwantschap met die van het Iberisch schiereiland, meer dan met de flora en fauna van continentaal Noord-Afrika. Dat is het gevolg van het patroon van zeestromingen tijdens de IJstijden. Eenvoudig is dus de biogeografie van deze vulkanenarchipel allerminst. Veel eenvoudiger ligt het allemaal op de Galápagos, het klassieke areaal waar Darwin definitief tot zijn fundamentele inzichten kwam. Thomas Vernon Wollaston, een 19de eeuwse bioloog gespecialiseerd in de Noord-Atlantische eilandengroep, wees zelfs in een eerste reactie de visie van Darwin, zoals beschreven in het beroemde ‘Origin of Species’, juist op grond van deze zo verschillende situaties af. Dat de zeiltocht van de clipper Stad Amsterdam, waarmee het VPRO-Beagle programma Darwins grote reis herdacht en actualiseerde, de Oost-Atlantische vulkaaneilanden in september vorig jaar toch aandeed had een eenvoudige reden: Darwins Beagle had daar meer dan anderhalve eeuw eerder immers ook gevaren.