Botulisme, ook in de A.W. duinen (1976)

Botulisme is een voedselvergiftiging die in Nederland voor het eerst in 1970 bij watervogels werd vastgesteld. Het botulisme wordt veroorzaakt door het eten van voedsel waarin zich botulinumtoxine bevindt. Dit is een vergif afkomstig van de bakteriesoort Clostridium Botulinum. De sporen van deze bakterie (dat zijn rustvormen die lange tijd zonder te groeien en zich te vermenigvuldigen kunnen blijven bestaan) komen overal in onze omgeving voor, maar vooral in de bodem. De sporen zelf kunnen geen kwaad aanrichten, omdat ze zich niet kunnen vermenigvuldigen in een levend lichaam (mens of dier). Gevaarlijk wordt het als deze sporen zich op eiwitrijk voedsel bevinden, zoals b.v. het vlees van een dode vogel. Ze kunnen zich dan als de temperatuur hoog genoeg is (tussen de 20° en 30° C.) gaan vermenigvuldigen in het zuurstofarme kadaver, (Clostridium Botulium kan slechts bij afwezigheid van zuurstof gedijen). Tijdens de groei vormen de bakteriecellen een vergif, het zgn. botulinum toxine. Er zijn verschillende type toxinen, welke aangeduid worden met de letters A t/m G. De mens is vooral gevoelig voor de typen A, B, en E. Watervogels zijn vooral gevoelig voor type C. Bij het eten van voedsel waarin zich toxine heeft gevormd kunnen mensen of dieren zoveel van het vergif binnen krijgen dat ze verlammingsverschijnselen gaan vertonen. In de ernstigste gevallen worden ook de ademhalingsspieren verlamd, waardoor de verstikkingsdood intreedt.