Boekbespreking

De huidige, tweede uitgave van de Atlas van Nederland verschilt sterk van de eerste in doelstelling en vormgeving. In de nieuwe uitgave vormt de mens in Nederland het centrale thema, wat voor het deel Geologie betekent, dat veel aandacht wordt besteed aan de delf- en brandstoffen, en aan water en warmte, die in de ondergrond van ons land aanwezig zijn. Daarnaast wordt een overzicht gegeven van de geologische geschiedenis van Nederland. Beide onderwerpen zijn op een aardige manier ineengevlochten. Het is geen gemakkelijke opgave geweest voor de auteurs, die allen op de Rijks Geologische Dienst werkzaam zijn, om de grote hoeveelheid beschikbare gegevens in 24 pagina’s samen te vatten. De redaktie van de serie heeft helaas voor alle delen hetzelfde aantal bladzijden vastgesteld. De illustraties zijn bijzonder goed in vierkleurendruk uitgevoerd en nemen 70% van de ruimte in. Ook de typografische uitvoering is zeer verzorgd. Wel heb ik het als een nadeel ervaren, dat er naast het algemene verhaal een grote hoeveelheid tekst bij de figuren staat (een eis van de redaktie). Dat leest moeilijk, omdat de aandacht over te veel dingen verdeeld moet worden en de hoofdlijn steeds onderbroken wordt. In de tekst bij de figuren staan veel essentiële dingen die niet in de doorgaande tekst staan, zodat men deze toch meestal niet straffeloos kan overslaan. Dit komt waarschijnlijk voort uit het overigens lofwaardige streven om doublures zoveel mogelijk te voorkomen. Het onrustig springerige wordt nog versterkt doordat men veel figuren (noodgedwongen) op andere pagina’s heeft moeten zetten dan de verwijzing in de tekst. Daarbovenop komen tenslotte nog verwijzingen naar legenda’s op weer andere pagina’s. Het ware mijns inziens beter geweest als de tekst bij de figuren tot een minimum was beperkt en de rest in de doorgaande tekst was verwerkt. De indeling van deze atlas is globaal als volgt, met tussen haakjes ongeveer het aantal bladzijden: algemene inleiding (1 ½), Carboon (2), Perm (2), Trias, Jura en Krijt (samen 3 ½), Tertiair (1), Pleistoceen (4), Holoceen (3), geologische en geomorfologische kaart (3), geologische tijdschalen met lithostratigrafïe, literatuur etc. (1). De omslag is meegenummerd bij de paginering. Het Tertiair heeft jammer genoeg te weinig ruimte gekregen. Zo ontbreekt bijvoorbeeld een paleogeografische kaart voor deze periode. Dat veel (drink)water in het oosten en zuiden van ons land aan tertiaire afzettingen onttrokken worden, had zeker vermeld moeten worden.