Bizons in de computer, een inleiding in multivariate analyse

Computers zijn niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Internet, e-mail, elektronisch bankieren, ze maken allemaal deel uit van het moderne huishouden. Ook in de wetenschap heeft zich een ware revolutie voltrokken. Beide auteurs, en dat zijn toch niet bepaald de alleroudste WPZ-leden, hebben het nog meegemaakt dat ze ponskaarten moesten typen om een analyse te kunnen draaien op de grote centrale computer van de universiteit. En dan hebben we het over simpele analyses die je vandaag de dag op iedere PC kan draaien. Computeranalyses stellen wetenschappers in staat om grote hoeveelheden gegevens tegelijkertijd te bewerken. Computers zijn met name handig om gegevens te ordenen. Dataverwerking met behulp van de computer is tegenwoordig standaardstof in universitaire opleidingen. Meer en meer kom je dan ook in de wetenschappelijke literatuur dendrogrammen of Principale Component Analyses tegen. Zo ook in de paleontologische literatuur. Daarnaast vind je uiteraard ook regelmatig cladogrammen of computergegenereerde verwantschapsschema’s. Voor diegenen voor wie dat allemaal maar abracadabra is, willen we in dit artikel een korte inleiding geven op de belangrijkste computertechnieken in de dataverwerking. In de eerste plaats als hulpmiddel bij het lezen van de literatuur waarin van deze technieken gebruik gemaakt wordt. Maar misschien dat u ook mogelijkheden ziet voor uw eigen onderzoek. Op het Internet zijn multivariate analyse programma’s voor de paleontologie vrij verkrijgbaar (PAST = Paleontological Statistics). In dit artikel laten we twee multivariate analyse technieken de revue passeren; de cluster analyse en de principale componenten analyse (PCA). Verder behandelen we een statistische techniek, de Pearson’s correlatie coëfficiënt. Deze technieken zijn gekozen omdat ze veelvuldig worden gebruikt in de literatuur. Voor diegenen die vinden dat onze uitleg niet ver genoeg gaat, verwijzen we graag naar een meer gedetailleerde behandeling van deze en andere analyses op Om te laten zien hoe dergelijke technieken in de praktijk werken, zullen we een voorbeeld geven hoe multivariate analyses gebruikt kunnen worden in de studie van de middenhandsbeenderen van Bison.