Over de toekomst van Valkruid (Arnica montana) in Nederland: wat is er aan de hand in kleine populaties?

Een groot aantal plantensoorten is de laatste tientallen jaren drastisch in verspreiding achteruitgegaan door verslechtering en vernietiging van hun habitat. Populaties van deze soorten worden steeds kleiner en groeien steeds meer van elkaar geïsoleerd in natuurreservaten. Onafhankelijk van de kwaliteit van de groeiplaats is er een aantal risico’s verbonden aan het kleiner worden van de populatie en een toenemende mate van isolatie, zoals het verlies van genetische variatie, de vermindering van voortplantingssucces, en de vermindering van genetische uitwisseling tussen populaties. Daardoor kan het gebeuren dat populaties niettegenstaande een (oecologisch) juist beheer alsnog uitsterven. Het is daarom noodzakelijk dat we meer inzicht krijgen in het belang van deze processen voor de levensvatbaarheid van (kleine) geïsoleerde populaties van zeldzame soorten. Een aantal van deze risico’s wordt thans onderzocht bij een serie populaties van Arnica, voornamelijk in Drenthe. Arnica montana (Valkruid) is een kenmerkende soort van heischrale graslanden van het verbond Violion caninae. Veel soorten van deze levensgemeenschap zijn de laatste jaren achteruit gegaan of zelfs geheel verdwenen. Valkruid is een overblijvende plant die zich zowel sexueel via zaden als vegetatief met korte ondergrondse uitlopers vermeerdert.