In dit artikel wordt ingegaan op de biologische betekenis van boomgaarden, in het bijzonder van hoogstamboomgaarden, en op het beheer dat die betekenis kan bestendigen of herstellen. Het is gebaseerd op het hoofdstuk 'Boomgaarden’, dat eerder verscheen in het op verzoek van het ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk (CRM) door het Rijksinstituut voor Natuurbeheer uitgebrachte Werkrapport Mergelland (1978).