Het zeer lezenswaardige themanummer, 1993-1, brengt mij tot een paar opmerkingen. Bijna griezelig: de Grauwe Klauwier was gebaat bij de oorlog, en dat geldt waarschijnlijk ook voor andere vogelsoorten. In het themanummer worden 1942 en 1944 als jaartallen genoemd waarin het de Grauwe Klauwier goed ging, zonder verband met de oorlog. Dat verband was er. In 1942 gingen de Duitsers de egelstelling Scheveningen maken. Wij woonden in Den Haag in de Vogelwijk die zo heette, niet om de vogels, maar om de namen. Een anti-tankgracht sloot ons af in 1943 tot juli 1945, wij evacueerden. In 1946 trof ik in de Bosjes van Pex, aan de landzijde van de gracht en aan de Sportlaan vier Grauwe Klauwieren aan, de uiterste niet meer dan een kilometer bij elkaar vandaan. Daar was een paar jaren vrijwel niemand geweest en het terrein was verruigd. Tweehonderd meter van ons huis zat aan de rand van een grasveldje een wijfje op het nest. Een week later zag ik aan het gras dat daar gekampeerd was. Toch zat het wijfje weer op het nest.