Schepping: van gifpieper tot Boompieper

De laatste decennia worden veel geld en energie gestoken in natuurontwikkeling. Het gaat daarbij doorgaans om ingrepen in het milieu om nieuwe natuur te creëren of oude natuurgebieden te herstellen. Ik spreek trouwens liever over habitatontwikkeling, omdat maatregelen als ontgronding leiden tot het ontstaan van nieuwe milieus, waarna de natuur zelf aan het werk gaat en zo aan natuurontwikkeling doet. Voor vogels zijn vooral nieuwe grootschalige water- en moerasgebieden van grote betekenis. Voorbeelden zijn de Breebaartpolder bij Termunten en De Gelderse Poort langs de Rijn. Natuurlijk kunnen ook de onvolprezen Oostvaardersplassen worden genoemd, hoewel het daar eerder gaat om een bedrijfsongeval bij de aanleg van Zuidelijk-Flevoland dan om doelbewuste natuurontwikkeling. Ook in zandgebieden worden grootschalige schrale, heideachtige biotopen ontwikkeld, met als bekendste voorbeeld het Plan Goudplevier door de Vereniging Natuurmonumenten bij Mantinge. Over de positieve effecten op de vogelbevolking daar is geschreven door H. Feenstra (2004). Daarnaast zijn verspreid over het land tal van kleinere projecten uitgevoerd. Daarover wordt veel minder gepubliceerd. In dit artikel wil ik een schets geven van de ontwikkeling van de vogelbevolking in Schepping, een natuurgebiedje in Drenthe in de buurtschap Holthe bij Beilen. Dit project wijkt af van de meeste andere initiatieven voor habitatontwikkeling doordat het niet is uitgevoerd door natuurbeschermingsinstanties, maar voortkomt uit particulier initiatief. Grondaankoop en inrichting zijn indertijd uit eigen middelen zonder overheidssteun gerealiseerd. Ook het beheer en de monitoring van flora en fauna worden door mijzelf uitgevoerd. De laatste jaren wordt particulier natuurbeheer en het oprichten van nieuwe privé landgoederen door de overheid gestimuleerd en financieel ondersteund, overigens tot nu toe met beperkt resultaat (Redactie De Levende Natuur 2005). De ontwikkelingen in Schepping kunnen een indruk geven van de potenties van dergelijke initiatieven op de hogere zandgronden.