Opportunisten en pechvogels: vogels van het open cultuurland

Vraag een willekeurige Nederlander wat hij of zij weet over Groningen en tien tegen één dat er in het antwoord iets over akkers, koeien, boeren, kortom landbouw zal voorkomen. En terecht! Ongeveer 75% van de oppervlakte van Groningen bestaat uit cultuurland. De rest wordt gevormd door water, bebouwing, infrastructuur en een gering percentage natuurgebied. Ten opzichte van het landelijk gemiddelde domineren akkers, tijdelijke graslanden en, de laatste jaren, braakgelegde gronden. Blijvend grasland scoort iets lager dan het gemiddelde. Een derde van dat cultuurland bestaat momenteel uit grasland, gelegen in het Zuidelijk Westerkwartier, het Gorecht en de kleigebieden rondom de stad, de rest voornamelijk uit bouwland, gelegen in Noord-, Oost- en Zuidoost-Groningen. Ook de Groninger vogelwereld wordt sterk bepaald door die enorme oppervlakte cultuurland. Tot voor kort was de kennis over de vogels van dat cultuurland nogal beperkt, het meest wisten we nog over het blijvend grasland. De laatste jaren is dat beeld drastisch veranderd. Door de activiteiten van veel Avifaunaleden is nu ook een redelijk beeld verkregen van de akkervogels in de provincie (van Scharenburg et al. 1990, van ’t Hoff & van Scharenburg deze bundel). Zo hebben we nu een goed overzicht over het totale cultuurland.