Voorloopig berigt over eene nieuwe Wolffia

Nadat in onzen tijd de aandacht der plantenkundigen op nieuw op de in zoo vele opzigten merkwaardige groep der Lemnaceën gevestigd werd, is vooral het geslacht Wolffia, als het kleinste en tevens geheel wortellooze model eener phanerogamische plant, het voorwerp geworden van racer bijzondere oplettenheid. De eerste soort van dit geslacht, en die onder deze pygraeën de grootste is, de oude Lemna hyalina uit de wateren van Egypte, werd het eerst door Horkel, den vermaarden oom van Prof. Schleiden, als de type van een nieuw geslacht erkend, en naar exemplaren in Willdenow’s Herbarium en naar voorwerpen door Ehrenberg medegebragt, goed onderzocht en door Schleiden in zijnen Prodromus Monographiae Lemnacearum als Wolffia Delilii in het stelsel opgenomen. — De tweede soort, de oude Lemna arrhiza Micheli, in de Europesche wateren gemeener dan men vroeger gedacht had, werd aanvankelijk door Schleiden, wat de rangschikking betreft, miskend en lot het geslacht Telmatophace gerekend, en eerst na de scherpzinnige onderzoekingen van wijlen den Hoogl. Hoffman, heeft de Jenasche Geleerde haar als Wolffia Michelii (in den herdruk van den Prodromus in zijne Beijtraege) opgenumen.— Deze ook in ons land geheel niet zeldzame soort, die de eerste ontdekker de Lenticularia omnium minima noemde (Micheli Genera p. 16. Tab. XI. fig. 4) moest onlangs haren titel, de kleinste der phanerogamen te zijn verliezen, toen Dr. A. Weddel, in de provincie Matto-Grosso, langs den Rio-Paraguay, door een’ toeval eene nog hleinere Wolffia ontdekte. Eene geschoten Camichi uit het water halende, zag hij aan de vederen van den zeldzamen vogel eene groene, korrelige stoffe kleven, die hij bij eene nadere beschouwing voor eene Lemma herkende, en daarbij tevens het zeldzame geluk ondervond haar in bloei en vruchtvorming te ontmoeten. Deze Wolffia brasiliensis is ½ of 2/3 kleiner dan W. Michelii. Zij werd in 1849 in de Annales des sciences naturelles door haren ontdekker met zeldzame volledigheid en naauwkeurigheid beschreven; gerustelijk kan men beweren dat de kleinste phanerogamische plant — die in dezelfde wateren met de reusachtige Victoria leeft — in een deel der aarde, waar de natuur vooral gigantische vormen heeft willen planten — beter beschreven is, dan hare aanverwanten. Thans schijnt het echter dat ook de brasiliaansche soort de kleinste onder de Wolffia’s niet blijven zal!— De scherpziende jonge duitsche natuurkundige, Dr. Agathon Bernstein, die voorleden jaar naar Java vertrok — een geleerde van wien ik nog vele ontdekkingen op het gebied der Plantenkunde en Geologie verwacht, — bragt mij onlangs een fleschje met eenige Lemna-soorten, door hem in de nabijheid van Soerabaija in oenen kalkhoudenden waterplas verzameld. Ongetwijfeld behooren de twee daarin voorkomende soorten tot het geslacht Wolffia.