Korte Botanische Aanteekeningen

Bij gelegenheid van een tocht ondernomen van uit Tjibodas (een bergtuin welke eene succursale van ’s lands Plantentuin te Buitenzorg uitmaakt) naar de watervallen van Tjebeureon, vond ik, in het oorspronkelijke woud tegen de berghelling van den Gedeh, vrij veel exemplaren van Liparis latifolia, welke eene terstond in het oog vallende bijzonderheid vertoonde. Aan het meerendeel der bloemtrossen welke ik zag was, namelijk, slechts ongeveer de helft der bloemen op de gewone wijze geopend (fig. 1). Bij de andere bloemen dier trossen waren de bloembladen nog aan elkaar gesloten doch de ovariën sterk gezwollen, geheel op dezelfde wijze als na de bestuiving. Het scheen dan ook dat men met een zonderling geval van cleistogamie te doen had. Toen ik later in de gelegenheid was de medegebrachte bloemen nauwkeuriger te bestudeeren, bleek het dat er van cleistogamie geen sprake was. De zwelling was het gevolg der tegenwoordigheid van kleine larven (l.l. fig. 9) in het ovarium, Reeds onder zeer jonge bloemknoppen waren de aangetaste van de normale te onderscheiden. Bij de eerste was het gesloten geheel der bloembladen iets grooter; maar vooral kenmerkten zij zich door de terstond beginnende zwelling van het ovarium (fig. 3). Hoe aanzienlijk die zwelling is blijkt reeds uit de vergelijking der figuren 3 en 4 met fig. 2, allen even sterk (2 maal) vergroot. Figuur 2 stelt voor, een bloemsteel met gynostemium eener goed geopende bloem. Het nauw merkbare ovarium op den top van den bloemsteel, is met o v. aangeduid. De beide andere figuren stellen knoppen voor met abnormaal gezwollen ovariën; naar de natuur geteekend.