Besprekingen

Eénmaal per jaar vertrekt een groepje mannen van het eiland Lewis (Outer Hebrides, Schotland) met een klein scheepje naar het onbewoonde eilandje Sula Sgeir, vlakbij North Rona, ten noordwesten van Schotland. Doel van de oversteek is de jaarlijkse ’guga-hunt’, de traditionele oogst van enkele duizenden jonge, bijna vliegvlugge Jan van Genten in de kolonie van Sula Sgeir. De Jan van Gent is tegenwoordig een beschermde soort op de Britse Eilanden. In het verleden werden Jan van Genten op grote schaal gevangen op St Kilda, op de Bass Rock (bij Edinburgh), op Sula Sgeir en op Sule Stack, een met Sgeir vergelijkbare rotspunt iets verder in de richting van de Orkney Eilanden, en vermoedelijk ook wel op een aantal andere kolonies, ter aanvulling van het menu in de winter. Alleen op Sula Sgeir is de vangst tegenwoordig nog toegestaan en jaarlijks wordt hier het quotum van 2000 jonge vogels gevangen, geplukt en gezouten. De ’guga-hunt’ van Sula Sgeir is voor het eerst beschreven in de 16e eeuw en toen al werd opgemerkt dat deze jaarlijkse vangst zo’n 2 eeuwen plaatsvond. De tegenwoordige ’gugahunters’ van Lewis kunnen, behalve van de meeste van hun eilandgenoten, niet rekenen op veel begrip voor hun jaarlijkse expedities. Velen doen de vangst af als een nodeloze slachtpartij en een bedreiging voor de Jan van Genten van Sula Sgeir, ofschoon generaties van eilanders de Jan van Gent niet hebben verdreven van het eiland. Bovendien bestaat de noodzaak van aanvulling van het wintermenu zelfs voor de eilanders van Lewis niet meer (ook daar is MacDonalds doorgedrongen). De jaarlijkse expeditie vindt dan ook min of meer in het geheim plaats. Het quotum, 2000 vogels, is meestal al verkocht voordat de groep vangers daadwerkelijk vertrokken is. Net als bij alle eerdere expedities werkt het team in een strikte taakverdeling samen (kok, vanger, slachter, plukker, zouter, enz.) waarna de vangst eerlijk over alle deelnemers wordt verdeeld. De opbrengst, £ 10,- per twee gezouten ’guga’s’, is nauwelijks voldoende om de kosten van de expeditie te dekken. Hoewel de ’mannen van Lewis’ hun jaarlijkse tocht nu liever geheim houden, kreeg John Beatty toestemming om in 1991 zo’n expeditie bij te wonen en de gehele operatie te fotograferen. Dit boek is daarvan een verslag. Talrijke foto’s geven een beeld van de tocht naar, het verblijf op en het vertrek van het eiland. Niet geschikt voor vegetariërs.