Results of monitoring oiled African Penguins Spheniscus demersus for three years after the Apollo Sea incident of June 1994

Op 20 juni 1994 verging de ertstanker Apollo Sea voor de kust van Dasseneiland (Zuid Afrika). Ongeveer 10 000 Zwartvoetpinguins werden met olie besmeurd en de meeste van deze vogels werden in een Zuid-Afrikaans opvangcentrum ondergebracht. Van deze pinguïns stierf 54% en ongeveer de helft van de sterfte vond plaats binnen 48 uur na het verzamelen. In totaal 5213 Zwartvoetpinguins konden na behandeling worden vrijgelaten en hiervan werden 4076 exemplaren uitgerust met een genummerd merkteken op de flipper. In dit artikel worden de resultaten besproken van het onderzoek in de kolonies van Dasseneiland en Robbeneiland, dat tot doel had de overleving van de gerehabiliteerde pinguïns vast te stellen. In figuur I is in drie uitzettingen het aantal pinguïns cumulatief weergegeven dal (1) vanaf 1 maand na vrijlating werd gezien, (2) na juli 1995 en (3) na juli 1996 werd waargenomen. Tot en met juli 1997 werden in totaal 2792 verschillende pinguïns teruggezien (68.5% van het vrijgelaten totaal). Deze vogels waren dus tenminste een maand na vrijlating nog in leven. Het aantal verschillende pinguïns dat werd teruggezien na juli 1995 en juli 1996 bedroeg respectievelijk 2353 (57.7%) en 1548 (38.0%). In figuur 1 kan worden afgelezen dat tot 30 juni 1995 in totaal 1745 verschillende pinguïns waren teruggezien. In het jaar daarna werden nog eens 891 verschillende exemplaren voor het eerst teruggezien en vervolgens werden nog eens 156 pinguïns voor het eerst teruggezien tussen juni 1995 en juli 1997. Ofschoon het aantal ’nieuwe’ pinguïns nu steeds kleiner wordt, zijn nog steeds niet alle nog in leven zijnde Zwartvoetpinguins teruggezien. Dit bleek uit het bezoek aan Robbeneiland in juli 1997, toen 13 van in totaal 42 gemerkte pinguïns nog niet eerder waren gezien. Het onderzoek beperkt zich bovendien lot Dassen- en Robbeneiland, terwijl een deel van de oorspronkelijke olieslachtoffers van andere kolonies afkomstig is geweest. In het tweede en derde jaar van onderzoek werden 2353 verschillende pinguïns teruggezien, waaruit blijkt dat liefst 84.3% van de vogels die tenminste een maand hadden overleefd nog steeds in leven waren. Het project bewijst dat er na de vrijlating van de pinguïns geen massale sterfte is opgetreden. In vergelijking met onderzoek naar de overleving van met olie besmeurde zeevogels elders in de wereld steken de resultaten van het Zuid-Afrikaanse werk aan Zwartvoetpinguins dus buitengewoon gunstig af. De opvang en rehabilitatie van met olie besmeurde Zwartvoetpinguins kan worden beschouwd als een belangrijke bijdrage aan de bescherming van deze bedreigde vogelsoort. The African Penguin Spheniscus demersus, endemic to South Africa and Namibia, is a globally near-threatened species which has suffered a 90% decline in population during the 20th century (Collar et al. 1994, Crawford & Whittington 1997). Important factors in the decline include (1) egg collection (ceased in 1967), (2) disturbance of breeding colonies during guano collection (ceased during 1980s), (3) vulnerability to predation and temperature fluctuations because removal of guano resulted in destruction of burrow nest-sites and forced birds to nest in exposed sites (ongoing), (4) competition with fisheries and seals for food (ongoing), (5) competition with increasing seal populations for breeding space (ongoing), (6) oil spills in the inshore marine environment (starting in the 1950s, but mainly since the 1970s; Rand 1952, 1969, Rowan 1969 Westphal & Rowan 1969, Randall et al. 1980, Morant et al. 1981, Crawford et al. 1990, Adams 1994, Barrett et al. 1995, Underhill et al. in press). As a flightless, swimming bird, the penguin is especially susceptible to any impairment of the waterproofing and insulative properties of its plumage.