Broedvogels van het Ottema- Wiersma reservaat in 1990

In 1990 is de broedvogelbevolking van het 52 ha grote Ottema-Wlersma reservaat bij Veenwouden-Hurdegaryp (zie figuur 1, pagina 1) voor het eerst grondig onder de loep genomen. Het terrein is, met de aangrenzende Slppenfennen, een restant van een vroeger uitgestrekt laagveengebied. Elzen- en berkenbroekbos, wilgenstruweel, open water, verlandingsvegetaties en verruigd schraalland vormen de belangrijkste componenten. Het uitblijven van een volledige inventarisatie was onder andere het gevolg van de ten dele slechte toegankelijkheid van het terrein. In 1990 inventariseerden ondergetekenden de broedvogels volgens de uitgebreide territoriumkartering ofwel BMP-methode (SOVON 1987). De resultaten worden hier kort behandeld. Tabel 1 geeft een overzicht van de aantallen broedvogels (territoria), waarbij de soorten grofweg zijn ingedeeld naar drie biotopen: bosen struweelvogels, watervogels en riet- en moerasvogels. In totaal werden in 1990 41 soorten broedvogels vastgesteld. Opvallend is het bijzonder grote aantal broedterritoria in dit zeer gevarlëerde biotoop. Er werden maar liefst 549 territoria vastgesteld, hetgeen neerkomt op 106 territoria/10 ha. Vooral de Winterkoning, Tjiftjaf, Tuinfluiter, Fitis, Wilde eend en Kleine karekiet waren zeer talrijk. Het grote aandeel bos- en struweelvogels (55% van het aantal territoria) is een afspiegeling van de successie (opeenvolging van soorten begroeiing) naar opgaand moerasbos, die een groot deel van het terrein heeft ondergaan. Wat betreft de watervogels kan de komst van de Nijlgans (de nieuwe Knobbelzwaan?), het vrij hoge aantal Krakeenden en een mogelijk broedgeval van de Wintertaling opvallend worden genoemd. Tegenstrijdigheid lijkt troef bij de Riet- en Moerasvogels. Vergeleken met de nabijgelegen Sippenfennen (van der Veen & van der Heide 1989) zijn enkele soorten relatief schaars, zoals de Sprinkhaanrletzanger en Rietzanger, terwijl soorten als Waterral, Waterhoen en Kleine karekiet juist relatief talrijk zijn. Dit heeft alles te maken met de in het reservaat aanwezige vegetatietypen: zo zijn er weinig natte ruigtevegetatles te vinden, maar is er wel veel riet in water.