De kanalen op de oppervlakte van de planeet Mars

In het jaar 1877 vestigde het eerst SCHIAPARELLI de aandacht der sterrekundigen op het feit, dat de donkere vlekken op Mars, die men gewoon is zeeën te noemen, met elkander zijn verbonden door een groot aantal donkere strepen, waaraan men, niet oneigenaardig, den naam van kanalen gaf. Deze strepen komen grootendeels voor als bogen van groote cirkels, waardoor de heldere deelen der oppervlakte, de zoogenaamde vaste landen, in alle richtingen als in een groot aantal eilanden verdeeld schijnen. In 1879, tijdens eene nieuwe oppositie van Mars, vond SCHIAPARELLI zijne waarneming, gedurende de vorige gedaan, volkomen bevestigd; hij nam de kanalen in hare gansche uitgestrektheid waar en mat die grootendeels uit. In het jaar 1882 verraste diezelfde waarnemer de sterrekundigen met het bericht, dat hij gedurende de oppositie, in den winter van 1881 tot 1882 voorgekomen, bij ongeveer zestig dezer kanalen eene eigenaardige verdubbeling had waargenomen. Soms rechts, soms links namelijk van eene reeds bestaande lijn, zag hij eerst eene nieuwe lijn ontstaan, die ongeveer gelijk en evenwijdig was aan de oorspronkelijke en slechts in enkele gevallen een weinig in uiterlijk en in richting daarvan verschilde. De onderlinge afstand van zulk een paar lijnen bedroeg gemiddeld van 6 tot 12 graden van den boog eens grooten cirkels, dus ongeveer 500 Kilometer. Ook zag men wel verdubbelingen waarbij die afstand kleiner was; maar het vermogen des kijkers liet niet toe deze afstanden met juistheid te bepalen. Somwijlen splitst zich een van de beide lijnen nogmaals in twee deelen van ongelijke lichtkracht en uitgestrektheid; en in één geval zag men zelfs ook bij de andere eene dergelijke splitsing. Eenige paren dezer lijnen zijn zoo regelmatig, dat men ze zou houden voor evenwijdige lijnen, die met passer en liniaal getrokken zijn.