Boekbeoordeeling Het Planetenstelsel

Om de waarheid te zeggen: ik ben niet voor afbeeldingen van het planetenstelsel. En nu hoor ik den mij onbekenden teekenaar van deze wandkaart en den verdienstelijken uitgever daarvan al over luid denken: »de hemel beware ons voor een recensent, die met zoo’n vooropgezet idee de pen opneemt!” Maar dat is het niet. Wat hier geleverd is, is knapjes uitgevoerd, volledig tot op onzen tijd en moge al het geheel zijn bestemd voor kinderen, er zijn dingen op de sehoolkaart die maken, dat groote kinderen, kinderen die lang al aan de wetenschap doen, haar in hunne kamer aan den wand een plaatsje zullen gunnen, al ware ’t alleen maar om dat tabelletje bovenaan, dat zoo beknopt en volledig tal van gegevens samenvat, waarnaar men soms zoo wanhopig zoeken kan. En dat de aangegeven verhoudingen tusschen de planeten onderling en de banen onderling juist zullen zijn betwijfel ik geen oogenblik, al heb ik ze niet — heusch niet! — nagemeten. Wat ik dan tegen deze kaart heb? Hetzelfde wat mijn onvergetelijken leermeester Kaiser boos maakte over elke voorstelling van het planetenstelsel hetzij in den vorm van een planetarium, hetzij in teekening. Zulk een afbeelding bederft de ware voorstelling, of, laat ik liever zeggen, want een voorstelling laat zich van iets zoo groots niet vormen, zij maakt dat de onontwikkelde zich gaat verbeelden een voorstelling te hebben verkregen van het stelsel, terwijl hij zich die heeft gevormd van een caricatuur daarvan.