De ontdekking van nikkelcarbonyl

Menige ontdekking op het gebied der natuurwetenschappen, en dikwijls eene ontdekking van vèrreikende gevolgen op het gebied der praktijk, is te danken geweest aan wat men »eene kleinigheid” zou noemen. Rookende waskaarsen op een bal in het paleis der Tuilerieën werden de aanleiding tot een onderzoek, waardoor het onhoudbare werd aangetoond van de elektrochemische theorie van BERZELIUS, gedurende tientallen van jaren de heerschende theorie op scheikundig gebied. Eene verkleuring van eene anilinehoudende vloeistof, door PERKIN Sr. waargenomen, leidde dezen af van den weg van het onderzoek, dat hij zich voorstelde te volbrengen, en voerde hem in eene andere richting, waar hij dien ten gevolge de grondslagen legde van de zich nog steeds uitbreidende toepassingen van steenkolenteer. LUDWIG MOND gaf uit zijne ervaring onlangs een nieuw voorbeeld. Zoo wordt ook hier bij herhaling het recht bevestigd van de vraag, die door den israëlitischen profeet werd gesteld: »Want wie veracht den dag der kleine dingen?” De strijd tusschen tweeërlei bereidingen van soda houdt ook de aandacht VAN LUDWIG MOND bezig. De nu ruim gedurende eene eeuw uitgevoerde sodabereiding volgens LEBLANC¹ vond in de tweede helft der negentiende eeuw een krachtige mededingster in de ammoniaksodabereiding. De laatste gebruikt veel goedkooper grond- en hulpstoffen dan de eerste; deze heeft daarentegen het voordeel, dat zij behalve soda, het voornaamste voortbrengsel, ook bijtende soda, zwavel en zoutzuur aan de markt brengt. Vooral de laatste stof is van groot belang; chloorkalk, die in de engelsche katoendistricten in ontzachlijk groote hoeveelheden bij de bewerking van het ongebleekt katoen wordt gebruikt, wordt met het uit zoutzuur bereide chloorgas bereid. Vooral in Engeland heeft zich daarom de LEBLANC’S soda-bereiding kunnen handhaven, al verliest zij ook langzamerhand daar van haar terrein. Dr. H. WICHELAUS noemde in 1893 in zijne brochure Wirtschaftliche Bedeutung chemischer Arbeit de hoeveelheden soda, die in 1882 en in 1886 in Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitschland, Oostenrijk, Belgie en in de Vereenigde Staten waren gemaakt. In Engeland werd in 1882 12 pct. en in 1886 22 pct. van de soda volgens het ammoniakproces gemaakt; voor de andere vijf landen, die genoemd worden, zijn de cijfers, die de verhouding van de ammoniaksoda tot de geheels hoeveelheid soda voorstellen, voor 1882 en 1886: 45 pct. en 60 pct., 44 pct. en 75 pct., 2½ pct. en 47 pct., 100 pct. en 100 pct., en 100 pct. en 100 pct. Deze cijfers getuigen dus van een belangrijken vooruitgang van de ammoniaksoda in alle landen; toch is de geheele hoeveelheid van de LEBLANC-soda vrij wat grooter dan die van de geheele hoeveelheid ammoniaksoda, omdat, terwijl Belgie en de Vereenigde Staten betrekkelijk geringe hoeveelheden bereiden, Engeland meer soda voortbrengt dan alle andere landen te zamen.