De heliostaat in den oorlog

Toen ouze ’s GRAVESANDE voor omstreeks anderhalve eeuw den heliostaat uitvond, dacht hij or voorzeker niet aan, dat dit werktuig immer een rol in den oorlog zoude spelen. Een heliostaat is niet anders dan een spiegel verbonden aan een uurwerk, waardoor deze zoo bewogen wordt, dat de zich daarin terugkaatsende zonnestralen altijd in dezelfde richting geworpen worden. Nu weet elk dat men door glas teruggekaatste zonnestralen op zeer grooten afstand zien kan. De ondergaande zon verguldt de vensters van gebouwen die men zelve slechts even met het bloote oog onderscheiden kan, en opzettelijke waarnemingen hebben geleerd dat, indien men het oog met een verrekijker wapent, de door den spiegel van een heliostaat teruggekaatste zonnestralen op eenen afstand van 6 of 7 uren gaans, — d. i. b. v. van Utrecht naar Amsterdam, — nog duidelijk gezien worden. Heeft men eenmaal lichtstralen ter zijner beschikking, dan kan men daarmede ook seinen geven. Een dergelijk alphabet als dat van MORSE, hetwelk bij den elektrischen telegraaf in gebruik is, veroorlooft alle mogelijke woorden te spellen. Men vervangt slechts de korte en lange streepjes, die daarbij in gebruik zijn, door korte en lange perioden van licht en van duisternis. Men ziet gemakkelijk in dat dit door tijdelijke bedekking en niet-bedekking der spiegelende oppervlakte geschieden kan. Een enkele korte lichtschijn b. v. beteekent e; een korte, gevolgd door een langeren lichtschijn a; een lange lichtschijn gevolgd door drie korte is b; een lange, een korte, een lange, een korte geeft c, enz.