Lapilli

Een paar Afzettingen terug had ik het over de fossil record. Zo’n Engelstalige term die zich wat lastig laat vertalen. Fossiele overlevering klinkt meteen weer zo zwaar. Missing link is ook zo’n term die je vaak in het Engels tegenkomt. Ontbrekende schakel is een prima vertaling, maar missing link bekt wat lekkerder. Zeker als je het over Chinese fossielen gaat hebben. Het klinkt al een beetje Chinees. Maar zo’n missing link is eigenlijk een hele rare term. Niemand kijkt raar op als je in een schoolboek van twintig jaar geleden een zin tegenkomt als: “Archaeopterix is de ontbrekende schakel tussen reptielen en vogels.” En toch is dat heel raar. Hoezo ontbrekend? Op dat moment waren de fossielen van de oervogel al meer dan een eeuw bekend. Bovendien geeft de vondst van een missing link meteen aanleiding tot een speurtocht naar twee nieuwe missing links: de ontbrekende schakel die vóór de bewuste vondst hoort, en de schakel die ema komt. En als die schakels dan gevonden worden, en de schakels tussen de schakels, en een aantal schakels die net niet lijken te passen, dan ontstaat het vertrouwde beeld van struikvormige evolutie. Er is een veelvoud aan vormen die experimenteerden met nieuwe mogelijkheden. Bij de vogels denk je dan aan de verovering van het luchtruim, bij vissen aan de tocht naar een leven op land en bij mensachtigen aan de aanpassingen aan het leven op de vlakte. Bij elkaar geven die vormen een idee hoe dat proces in zijn werk kan zijn gegaan. Maar al die tijd weet men dan niet of men de echte ontbrekende schakel, namelijk de voorouder van de vogels, landdieren dan wel mensen echt gevonden heeft.