Een excursie naar Wadi Hitan, het dal der walvissen: oerwalvissen in Egypte

In een der laatste Afzettingen stond in de rubriek ‘Lapilli’ (van den Hoek Ostende, 2005) een stukje over twee nieuwe primatensoorten uit de Fayoum-oase in Egypte, Biretia megalopsis en B.fayumensis. De streek kwam het afgelopen jaar nog tweemaal in het nieuws: het nabij gelegen Wadi Hitan, Dal der Walvissen, is door Unesco tot werelderfgoed verklaard en Gingerich heeft er een compleet Basilosaurusskelet gevonden. Dit artikel wil de context van de nieuwe primatenvondsten aangeven en tevens het grote belang van de Fayoum verduidelijken. In het jaar 2000 waren we naar Egypte getogen om de oerwalvis te zoeken. In ‘Wadi Hitan’ zouden 249 of zelfs 349 Eocene walvisskeletten liggen. Over deze vergeefse zoektocht heb ik reeds geschreven in Afzettingen (van Vliet, 2001). Begin october 2002 zagen we een aankondiging van een tweedaagse excursie naar de Fayoum, met een bezoek aan Wadi Hitan, en Gebel Qatrani – bekend vanwege een versteend bos en als vindplaats van Oligocene zoogdieren. De excursie maakte deel uit van de Internationale Geologische Conferentie die in 2002 in Cairo werd georganiseerd. Wij kregen de laatste twee plaatsen die nog vrij waren. Over de eerste dag van de excursie, een bezoek aan Wadi Hitan is door mij beschreven in Grondboor en Hamer (van Vliet, 2004). Het verslag van de tweede dag, een tocht naar de noordzijde van het meer Birket Qarun staat hieronder.