Natuurlijke voorraden zilverzand in Nederland

Zilverzand is een natuurlijk zand met een zeer hoog kwartsgehalte 99% SiO2) of een daaruit geproduceerde industriële grondstof. De kwarts wordt gebruikt voor verschillende toepassingen, zoals de productie van glas (55%), de ceramische 120%) en chemische industrie (10%) en ten behoeve van metaalgieterijen (10%). Jaarlijks wordt in Nederland ongeveer 1,5 miljoen ton gebruikt. De helft daarvan wordt in Nederland zelf gewonnen, met name in en rond Heerlen (Zuid-Limburg) (Afb. 1). Het zilverzand dat daar voorkomt, behoort tot de meest zuivere kwartszanden van Europa. In vergelijking met andere voor industriële toepassingen in Nederland gewonnen zanden (bv. vulzand, metselzand e.d., zie Westerhoff dit nummer) is zilverzand een schaarse grondstof. Het valt daarom onder de bouwgrondstoffentoets, hoewel het zelf niet als grondstof voor de bouw wordt gebruikt. Deze toets is bedoeld om. in het kader van bestemmingsplannen. de aandacht te vestigen op voorkomens van bouwgrondstoffen. Enerzijds om te voorkomen dat potentieel winbare afzettingen ontoegankelijk worden voor exploitatie. Anderzijds om te bevorderen dat de uitvoering van grote (infrastructurele) bouwprojecten gecombineerd kan worden met de winning economisch waardevolle grondstoffen.