Vesuvianiet: het mineraal uit de vulkaan

Veel mineralen zijn van vulkanische oorsprong en soms zijn ze zelfs naar een vulkaan genoemd, zoals bellbergiet uit de Bellerberg in de Eifel. Maar bij geen enkel ander vulkaanmineraal is de herkomst zo duidelijk als bij vesuvianiet en valt er zoveel over te vertellen. Vesuvianiet is uiteraard genoemd naar de vulkaan Vesuvius bij Napels, waar het ook ontdekt werd. In 1795 werd vesuvianiet benoemd door A.G. Werner, één van de grondleggers van de geologie als wetenschap. Het mineraal komt er voor in brokken kalksteen en dolomiet die opgenomen zijn in het magma en waarmee een chemische reactie is aangegaan. Dit wordt aangeduid met pyrometasomatose: de omzetting onder invloed van vuur, in dit geval de hitte van het magma. Hierbij vindt ook een uitwisseling van bestanddelen tussen het magma en het ingesloten gesteente plaats. Daarbij ontstaan vaak nieuwe mineralen, meestal calciumsilicaten, waarbij het calcium geleverd wordt door de kalksteen en de silicaten door het magma. Andere mineralen die op deze wijze in de Vesuvius werden gevormd zijn grossulaar, anorthiet, forsteriet, haüyn, monticelliet, chondrodiet en humiet.