Een grote Pijlstormvogel (Puffinus gravis) boven het Laarder Wasmeer

Op zondag 15 januari 1984 bevond ik mij in het Laarder Wasmeer. Dit ten oosten van Hilversum gelegen natuurreservaat bezocht ik voor de waterwild- en roofvogeltelling. Tijdens deze telling was het weerbeeld tussen 11.15 en 13.40 uur als volgt te beschrijven: temperatuur circa 3°C, zicht goed, windkracht 4-5 uit het westen en vrijwel geheel bewolkt. Vanaf ongeveer 12.15 tot circa 13.00 uur trok er een hagel- en onweersbui over. Na deze bui klaarde het weer enigszins op en brak de zon even door (van belang is te vermelden dat het op zaterdag 14 januari en in de nacht van 14/15 januari behoorlijk gestormd had, tot windkracht 10 toe). Terwijl ik mij door het gebied begaf vloog er om 13.25 uur een Zilvermeeuw laag over mij heen. Even volgde ik deze vogel met de 10x40 Zeisskijker. Op het moment dat ik verder wilde gaan zag ik schuin boven mij op misschien 40-50 meter hoogte een vogel, vliegend van noordoost naar zuidwest, die mijn aandacht trok. Met de kijker zag ik direct dat het iets byzonders moest zijn... Het flitste door mij heen: een Pijlstorravogel! Hoewel ik nog nooit zo’n beest in levende lijve had zien vliegen herkende ik toch meteen het silhouet: een relatief kort lichaam en opvallend lange, slanke vleugels (de vleugels van de even tevoren waargenomen Zilvermeeuw leken mij duidelijk breder). Nadat ik de vogel circa 30 seconden had waargenoemn noteerde ik de volgende kenmerken: lichaam: relatief kort, naar mijn idee groter dan de rondvliegende Kokmeeuwen, maar kleiner dan de net overgevlogen Zilvermeeuw. vleugels: opvallend lang en smal, puntige toppen. Staart: korte, rechte, betrekkelijk smalle staart, aan het einde wat afgerond. vlucht: een lichte, rustige vlucht, zeilend en licht schommelend tegen de wind in; maakte over een afstand van 200 à 300 meter dat ik de vogel kon volgen slechts eenmaal een lichte vleugelslag. De vogel vloog schuin boven mij en daarna van mij vandaan. De houding van de vleugels kon ik toen waarnemen: vanaf het lichaam eerst een gedeelte wat bollend oplopend daarna naar beneden buigend (tot enigszins horizontaal?) kleuren: de gehele onderzijde van het lichaam maakte een lichte indruk, zo ook de vleugels; mogelijk dat de staart aan het einde wat donker was. De bovenzijde van de vogel heb ik slechts eenmaal redelijk kunnen zien. Daarbij viel het op dat er ter hoogte van de stuit een lichte plek aanwezig was. Dit betekende tevens dat de “rest” van de bovenzijde donkerder van kleur moest zijn. Tenslotte was mij opgevallen dat de snavel van deze vogel erg donker (zwart?) gekleurd was. Thuisgekomen heb ik er een aantal boeken bijgenomen om na te kijken wat ik nu precies gezien had. Duidelijk was in ieder geval al dat het een Pijlstormvogel moest zijn geweest (vlucht, lengte en breedte van de vleugels, relatief kort lichaam, korte afgeronde staart). Maar welke Pijlstormvogel was het nu? De Grauwe Pijlstormvogel viel al direct af gezien deze een geheel donkere onderzijde heeft. Aanvankelijk keek ik daarom eerst naar de Noordse Pijlstormvogel. Naar mijn oordeel was deze te klein in vergelijking met “mijn” vogel. Doorslaggevend om mij weer van deze vogel af te weren was echter het feit dat de Noordse Pijlstormvogel geen lichte plek in de omgeving van de stuit heeft. Door deze constatering bleven er nog twee mogelijkheden over. Ten eerste de Grote Pijlstormvogel waarvan het begin van de staartwortel wit gekleurd is en de Kuhl Pijlstormvogel die soms ook een witte vlek op deze plek heeft. Qua grootte komen beide vogels met met elkaar overeen. Om tenslotte toch de juiste soort te kunnen vaststellen bleek de kleur van de snavel doorslaggevend te zijn. Daar de Kuhls Pijlstormvogel een gele snavel heeft en ik duidelijk een erg donkere snavel had gezien was mijn eindconclusie dat ik een Grote Pijlstormvogel had waargenomen.