De fauna van een gebied is niet statisch, maar steeds aan veranderingen onderhevig. Soorten sterven uit of worden zeldzamer, maar er zijn ook soorten die hun areaal juist uitbreiden. In dit hoofdstuk wordt een poging gedaan om de ontwikkelingen in de tijd aan het licht te brengen voor de verschillende soorten wespen en mieren in Nederland. Welke soorten zijn verdwenen of achteruitgegaan? Welke soorten zijn stabiel gebleven of toegenomen? De uiteindelijke balans geeft aanleiding tot zorg: in elke wespenfamilie, en ook bij de mieren, zijn meer soorten achteruit gegaan dan vooruit.