De overheid

Ergens zit er iets goed scheef bij het Nederlandse Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij. Dat was het eerste wat ik dacht toen ik het rapport ’ Toestand van de natuur 2’ onder ogen kreeg. De inhoud van het rapport is namelijk in flagrante tegenspraak met de daden van het ministerie. Uit het rapport blijkt overduidelijk, dat er meer plante- en diersoorten zeldzamer worden dan er algemener worden of gelijk blijven. In het rapport wordt een groot aantal oorzaken aangedragen, die hoofdzakelijk op menselijk handelen berusten, zoals verzuring, vermesting, verdroging en versnippering. In het natuurbeleidsplan van 1990 wordt een trendbreuk in deze achteruitgang nagestreefd. Uit het nu verschenen rapport blijkt overduidelijk dat er van een trendbreuk nog geen sprake is. Je zou denken: reden voor het ministerie om het beleid te wijzigen en het behoud van de natuur fors te bevorderen. Helaas, de landbouw blijft voorop staan. Zelden neemt men structurele maatregelen die de achteruitgang ombuigen, hooguit wordt de achteruitgang vertraagd. Het is zelfs niet mogelijk gebleken soorten een goede wettelijke bescherming te geven, ook al helpt zoiets weinig. Dit geldt zelfs voor de twee genoemde internationaal bedreigde zoogdiersoorten, boommarter en noordse woelmuis. Ook al ontbreekt het bij de Nederlandse overheid aan daden, toch is het een belangrijk rapport, omdat diezelfde overheid hiermee erkent dat het met de natuur niet best is gesteld. Het belang van het rapport zit naar mijn idee in de samenhang: het geeft een beeld van de toestand van de natuur. Men moet niet op de details letten, want dan kan men grote vraagtekens zetten bij de selectiecriteria en bij de geselecteerde soorten. Bij de bedreigde zoogdiersoorten staan twee reeds jaren uitgestorven soorten genoemd: otter en kleine hoefijzerneus. Waarom soorten als ondergrondse woelmuis of waterspitsmuis ontbreken is mij een raadsel. Daarentegen worden onder de internationaal belangrijke zoogdiersoorten ook egel, huismuis, konijn en rosse woelmuis genoemd. Het lijkt mij dat deze soorten ook in de ons omringende landen algemeen zijn. De watergebonden vorm van de woelrat lijkt me daarentegen juist een aan het Nederlandse biotoop gebonden zoogdier. Ook de lijsten van de andere groepen moet men niet al te kritisch bekijken. Dat is ook niet de waarde van het rapport.