Unesco nieuws — Unesco Centrum Nederland Het oerwoud, een wonderlijke chemische fabriek

’Een boom is een chemische fabriek, in stand gehouden door de energie van de zon’. Die nuchtere kijk op een stuk natuur komt van dr. Frank Golley, die werkzaam is in het tropische oerwoud bij San Carlos de Rio Negro in Venezuela. Rondom staan bomen, decoratief maar zo gewoon dat ze maar al te vaak met weinig respect worden behandeld. Maar Golley’s definitie klopt. De basis van de scheikunde is een honderdtal elementen die op een bijna oneindig aantal manieren met elkaar gecombineerd voorkomen. Een boom kan zo in een chemische formule worden omschreven. Zoveel koolstof per gram en zoveel fosfor, zoveel calcium, zoveel kwik, zoveel zinken zo maar door. De complete formule is het portret van de boom. Dat portret is getekend in de loop van een onafwendbaar lange tijd. Het begon met de scheikundige samenstelling van het milieu waarin de boom ontstond — het materiaal voor de opbouw van de boom moet uit de omgeving zijn gekomen. In de loop van duizenden en duizenden jaren verhuisden de nakomelingen van die eerste boom over het oppervlak van de aarde, zich steeds aanpassend aan nieuwe omgevingen. De chemische samenstelling ontwikkelde zich steeds verder en ook diverse mechanismen tot bevordering van het overleven.