On the occurrence of the American jack-knife clam Ensis directus (Conrad, 1843) (Bivalvia, Cultellidae) in the Dutch Wadden Sea

De Amerikaanse zwaardschede Ensis directus (Conrad, 1843) werd voor het eerst in 1979 in Europa aangetroffen in de Duitse Bocht (Noordzee). Sindsdien heeft deze Oostamerikaanse soort zich zowel in noordelijke als westelijke richting verspreid. In 1982 kwam de soort over de gehele (internationale) Waddenzee voor. De verspreiding in noordelijke richting laat zich gemakelijk verklaren door de richting van de reststromen in het oostelijk deel van de Noordzee. De verspreiding in westelijke richting, d.w.z. tegen de reststroom in, kon worden verklaard uit (1) het pelagisch voorkomen van larven en postlarven gedurende een groot deel van het jaar, (2) het bestaan van westwaarts gerichte tegenstromen in ondiepe wateren van de Duitse Bocht, en (3) het periodiek omkeren van de reststroompatronen in de Noordzee onder invloed van wind uit het Noordoosten.