Werken met natuursteen: Portland kalksteen

De Jura-kust van Dorset in het zuiden van Engeland is een waar eldorado voor geologen, niet in het minst door de vele fraaie fossielen van ammonieten, dinosauriërs en andere reptielen die hier in de afgelopen eeuwen zijn aangetroffen. De meest aansprekende en door Engelse historici en natuurwetenschappers gekoesterde vondst is die door Mary Anning uit Lyme Regis. Als kind verzamelde ze in 1811 schelpen op het strand en struikelde daarbij onverwachts over de botten van een ongeveer vier meter lange Ichthyosaurus. In 1821 vond Mary ook een vrijwel compleet skelet van een ander zeereptiel, een Plesiosaurus, dat door haar werd gereconstrueerd. Deze opzienbarende vondsten hebben bijgedragen aan de kennis van de geschiedenis van het leven op aarde. De aangetroffen fossielen uit de kalkstenen en kleilagen van Laat-Jura ouderdom worden in verschillende geologisch musea in Dorset tentoongesteld. Bij steenhouwers en beeldhouwers is de ‘Jurassic Coast’ van Dorset vooral bekend door het voorkomen van een aantal bouw- en sierstenen. Gewild als decoratiesteen is bijvoorbeeld de ‘Purbeck marble’, een donkergrijs of blauwgroen gekleurde compacte kalksteen met fossielen van de zoetwaterslak Viviparus (Arkell, 1933, Marker, 2015). In deze bijdrage gaan wij in op de winning en het gebruik van de witte kalkstenen van Portland.